Kompanzasyon Panosu Yapımı
Kompanzasyon panoları, şebeklerdeki reaktif gücün önlenmesi ve aktif gücün en ideal biçimde kullanılması için uygulanır. Kompanzasyon panosu; bireysel, grup ve merkezi kompanzasyon sistemlerine göre yapılır. Pano yapımında kullanılan şebeke ve devre ögeleri kullanılarak, sistem özelliklerine en uygun materyaller kullanılır.
Pano elemanları olarak bilinen kompanzasyon ögeleri, şebekenin ideal güç dengesinin sağlanması ve şebekeye bağlı cihazların sorun yaşamadan çalışması üzerine kurulum edilir. Kompanzasyon panosu yapımı için faz dengelerinin iyi ayarlanması ve aktif güç unsurlarının, sisteme en uygun biçimde kullanılması gereklidir. En güvenilir ve etkin performans sağlayan elemanlar kullanılmalıdır.
Kompanzasyon Panosu Bakımı
Sanayi tesislerinin olmazsa olmazları arasında elektrik enerjisi yer alır. Ürün üretiminin seri bir şekilde devam edebilmesi için gerekli olan bu elektrik enerjisini verimli bir şekilde kullanmak ve tasarruf etmek gerekir. Enerjinin verimli şekilde kullanılabilmesi için kompanzasyon panosu kurulmakta ve sanayi tesislerinde bu pano üzerinden akım sağlanmaktadır. Kompanzasyon işlemi elektriğin ekonomik düzeyde kullanılmasına yardımcı olup, kompanzasyon panosu bakımı ile oluşabilecek herhangi olumsuz bir durumun önüne geçilebilir. Panonun kurulumu ve bakımına ilişkin yönetmelikte bazı literatürler söz konusudur.
Kompanzasyon Tanımı
Elektrik enerjisi kullanımının artık her alanda gerçekleşiyor olması, elektriğin minimum seviyede kullanılmasına neden olmakta ve eşit dağılım için kompanzasyon panosu söz konusu olmaktadır. Enerji iletim hatlarında meydana gelebilecek minimum kayıp ve yüklenme ile beraber elektriğin iletilmesi için gerekli olan kompanzasyon işlemi, enerji iletim hatlarının şebekede gereksiz kullanımını önler. Reaktif güç dengesinin mümkün olduğu kadar minimum seviyede düzeltilmesine yardımcı olan kompanzasyon, faz farkını da azaltmaya yarar. Kompanzasyon işleminde sistemin güç faktöründe iyileştirme meydana gelir.
Kompanzasyonun Önemi
Elektrik enerjisinin çıkış noktasından son üreticiye kadar ki geliş noktası arasındaki mesafe, minimum kayıp ile beraber denge içerisinde tutulmalıdır. Kompanzasyon panosu bakımı ile bu denge sürekli olarak sağlanabilmekte ve elektrik sistemlerinde asıl işi yapan reaktif güç denge içerisinde tutulmaktadır. Şebekeye bağlı olan elektrik motorları, floresan lambalarda yer alan alıcılar ve transformatörler manyetik alanı oluşturabilmek için şebeke üzerinden reaktif güç çekerler. Enerjinin iletim hatlarında meydana gelen reaktif gücün gereksiz kaybının önlenebilmesi açısından kompanzasyon panosunun söz konusu sanayi tesisine kurulması önem arz eder.
Kompanzasyon Yöntemleri
Kompanzasyon sistemleri içerisinde kullanılacak olan yöntem, yükün özelliğine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Genele bakıldığı zaman güç kat sayısı sabit olan bir yükün varlığı halinde, uygun bir şekilde seçilmiş kondansatör grubu ile sorun çözülebilir. Sistemin ve yükün özelliklerine bağlı olarak seçilebilecek yöntemler;
- Mekanik olan anahtarla şönt kondansatör gruplarını kullanma
- Besleme sisteminin kısa devre gücünde artış yapılarak sabit kondansatör bataryası kullanma
- Senkron makinelerini kapasitif bölgede çalıştırma ya da ayrı olarak senkron kapasitör kullanma
- Tristörlü statik kompanzasyon sistemlerini kullanma şeklinde sıralanabilir.
Kompanzasyon Sistemlerinin Bakımı
Sürekli olarak aynı yük altında çalışmakta olan elektrik motoru, reaktif güç ihtiyacını sabit olan bir kondansatör üzerinden alabilir. Buna rağmen sanayi tesislerinde reaktif güç gereksiniminin sürekli olarak değişme durumu söz konusudur. Farklı güçlerde yer alan kondansatör grupları reaktif güç gereksinimine gerek duyarak otomatik kompanzasyon sistemini kullanırlar. Kondansatör arızalarına engel olabilmek açısından kompanzasyon panosu bakımının belirli sürelerde yaptırılması gerekir. Bu aralıklar yönetmelikte verilmiş olup, işletme sahiplerinin alanında uzman bir elektrikçiye ya da mühendise kompanzasyon panosunun bakımını yaptırması önem arz eder.
Bursa Kompanzasyon Panosu Arızası
Kompanzasyon sistemlerinde sıklıkla meydana gelen arızaların başında, kondansatör arızası gelir. Zamanla kapasite kaybına uğrayan kondansatör, soğutma yetersizliğine maruz kaldığından ötürü bu durum oluşur. Kondansatör arızasının giderilmesi için termal kamera sistemleri kullanılarak arızanın kaynağı tespit edilir. Kondansatör bankının bu işlemden yaklaşık 1 saat önce enerjilendirilmesi önemlidir.
Kondansatör arızlarının meydana gelmesinin bir diğer nedeni ise, ani yük değişimlerinin kompanze edilememesinden kaynaklıdır. Kompanzasyon panosunun bakımı ve onarımı yapılırken dikkatli olunması gerekir. Kondansatörler bakım ve onarım esnasında devrede olmasalar bile, ölümcül olabilecek bir gerilimi bünyelerinde barındırabilirler. Kondansatör tesisinde ya da bankında bakım yapılacak ise, öncelikli olarak gaz kontrolünün yapılması, daha sonrasında işleme başlanması gerekir.